Bài giáo lý hàng tuần của Đức Phanxicô: Thói hư và nhân đức.

13. Đức kiên nhẫn

Anh chị em thân mến,

Chúa nhật tuần trước chúng ta đã nghe trình thuật Cuộc Khổ nạn của Chúa. Chúa Giêsu đáp lại những đau khổ Người phải chịu bằng một nhân đức mà mặc dù không được coi là một trong những nhân đức truyền thống nhưng lại rất quan trọng: đức kiên nhẫn. Nó liên quan đến việc tự chủ kiên trì chịu đựng điều làm người ta đau khổ: không phải ngẫu nhiên mà sự kiên nhẫn có cùng gốc với thống khổ. Và chính trong Cuộc Khổ Nạn mà lòng kiên nhẫn của Chúa Kitô xuất hiện, như với sự hiền lành và dịu dàng, Người chấp nhận bị bắt, bị đánh đập và bị kết án oan uổng; Người không tố cáo trả lại trước Philatô; Người chịu đựng bị xúc phạm, bị khạc nhổ và bị đánh đập bởi các binh lính; Người mang sức nặng của thập giá; Người tha thứ cho những kẻ đóng đinh Người vào cây gỗ; và trên thập giá, Người không đáp lại những khiêu khích, nhưng ban lòng thương xót. Tất cả những điều này cho chúng ta biết rằng sự kiên nhẫn của Chúa Giêsu không hệ ở việc đề kháng đau khổ kiểu phái khắc kỷ, nhưng là hoa trái của một tình yêu lớn lao hơn.

Thánh Tông Đồ Phaolô, trong điều gọi là “bài thánh ca đức ái” (x. 1Cr 13:4-7), đã liên kết chặt chẽ tình yêu và sự kiên nhẫn. Thật vậy, khi mô tả phẩm chất đầu tiên của đức ái, ngài dùng một từ được dịch là “hào hiệp” hay “kiên nhẫn”. Nó diễn tả một khái niệm đáng ngạc nhiên, thường xuất hiện trong Kinh thánh: Thiên Chúa, trước sự bất trung của chúng ta, tỏ ra là Đấng “chậm giận” (x. Xh 34:6; x. Ds 14:18): thay vì bộc lộ sự ghê tởm của Người trước sự ác và tội lỗi của con người, Người tỏ mình ra cao cả hơn, luôn sẵn sàng bắt đầu lại từ đầu với lòng kiên nhẫn vô hạn. Đối với Thánh Phaolô, đây là đặc điểm đầu tiên của tình yêu Thiên Chúa, tình yêu đề nghị sự tha thứ khi đối diện với tội lỗi. Nhưng không chỉ vậy: đó là đặc điểm đầu tiên của mọi tình yêu cao cả, biết lấy thiện đáp lại ác, không rút lui trong giận dữ và chán nản, nhưng kiên trì và thử lần nữa. Vì vậy, gốc rễ của sự kiên nhẫn là tình yêu, như Thánh Augustinô đã nói: “Mỗi người công chính ở mức độ nào đó có thể chịu đựng mọi bệnh tật một cách dũng cảm hơn, theo mức độ tình yêu của Thiên Chúa mạnh mẽ hơn ở trong họ” (De Patientia, XVII ).

Do đó, người ta có thể nói rằng không có chứng tá nào tốt hơn đối với tình yêu của Chúa Kitô bằng việc gặp gỡ một Kitô hữu kiên nhẫn. Nhưng hãy nghĩ đến bao nhiêu người cha, người mẹ, người công nhân, bác sĩ và y tá, người bệnh, những người hàng ngày, trong bóng tối, làm ơn cho thế giới bằng sự kiên nhẫn thánh thiện! Như Kinh thánh đã khẳng định: “Người chậm nóng giận thắng hơn kẻ mạnh” (Cn 16:32). Tuy nhiên, chúng ta phải thành thật thú nhận rằng: chúng ta thường thiếu kiên nhẫn. Chúng ta cần nó như một “vitamin thiết yếu” để tồn tại, nhưng theo bản năng, chúng ta trở nên thiếu kiên nhẫn và đáp trả cái ác bằng cái ác; thật khó để giữ bình tĩnh, kiểm soát bản năng, kiềm chế những phản ứng xấu, xoa dịu những cãi vã và xung đột trong gia đình, nơi làm việc, trong cộng đồng Kitô hữu.

Nhưng chúng ta hãy nhớ rằng kiên nhẫn không chỉ là một điều cần làm mà còn là một lời kêu gọi: nếu Chúa Kitô kiên nhẫn thì người Kitô hữu cũng được mời gọi kiên nhẫn. Và điều này đòi hỏi chúng ta phải đi ngược lại với tâm lý phổ biến ngày nay, bị chi phối bởi sự vội vàng và mong muốn “mọi thứ ngay lập tức”; trong đó, thay vì chờ đợi tình huống chín muồi, con người lại bị thúc ép với kỳ vọng rằng chúng sẽ thay đổi ngay lập tức. Chúng ta đừng quên rằng sự vội vàng và thiếu kiên nhẫn là kẻ thù của đời sống thiêng liêng: Thiên Chúa là tình yêu, và ai yêu thương thì không mệt mỏi, không nóng nảy, không đưa ra tối hậu thư, nhưng biết chờ đợi. Hãy nghĩ đến câu chuyện của Người Cha nhân hậu, người đang chờ đợi đứa con trai của mình đã bỏ nhà ra đi: Người kiên nhẫn chịu đựng, nóng lòng chỉ ôm lấy cậu bé ngay khi thấy cậu trở về (x. Lc 15:21); hay dụ ngôn về lúa mì và cỏ lùng, với Chúa là Đấng không vội nhổ tận gốc sự ác trước thời điểm của nó, để không bị mất mát gì (x. Mt 13:29-30).

Nhưng làm thế nào một người có thể lớn lên về đức kiên nhẫn? Vì, như Thánh Phaolô dạy chúng ta, nó là hoa trái của Chúa Thánh Thần (x. Gl 5:22), người ta phải cầu xin điều đó từ Thánh Thần của Chúa Kitô. Người ban cho chúng ta sức mạnh hiền lành của sự kiên nhẫn, bởi vì “nhân đức Kitô giáo không chỉ là việc làm điều tốt mà còn là dung túng cả điều ác nữa” (Thánh Augustinô, Các Bài Giảng, 46,13). Đặc biệt trong những ngày này, thật tốt cho chúng ta được chiêm ngưỡng Đấng Chịu Đóng Đinh để thẩm thấu sự kiên nhẫn của Người. Một cách làm tốt khác là đưa đến với Người những người khó chịu nhất, xin ơn thực hành đối với họ công việc của lòng thương xót rất nổi tiếng nhưng lại bị coi thường: kiên nhẫn chịu đựng những người gây phiền toái. Bắt đầu bằng việc cầu xin biết nhìn họ với lòng cảm thương, với cái nhìn của Thiên Chúa, biết cách phân biệt khuôn mặt với lỗi lầm của họ.

Cuối cùng, để trau dồi đức kiên nhẫn, một nhân đức mang lại hơi thở cho cuộc sống, điều tốt là mở rộng tầm nhìn của mình. Chẳng hạn, bằng cách không giới hạn phạm vi thế giới vào những rắc rối của riêng chúng ta, như sách Gương Chúa Kitô mời gọi chúng ta làm: “Xin các bạn hãy nhớ đến những nỗi thống khổ rất đau đớn của người khác, để bạn có thể bồng bế những đau khổ nhỏ của mình một cách dễ dàng hơn”, khi nhắc lại rằng “vì đối với Thiên Chúa, không có đau khổ nào vì Người, dù nhỏ đến đâu, có thể trôi qua mà không được đền đáp” (III, 19). Và một lần nữa, khi chúng ta cảm thấy mình đang ở trong nghịch cảnh, như Gióp dạy chúng ta, thật tốt khi biết mở lòng mình ra với niềm hy vọng vào sự mới mẻ của Thiên Chúa, với niềm tin tưởng vững chắc rằng Người không để những mong đợi của chúng ta bị thất vọng.